Teknolojinin ve internetin gelişmesi hayatımıza birçok kolaylık getirdi. Ancak son zamanlarda özellikle çocuklar internet kullanımını aşırıya kaçırarak, gündelik yaşamı ikinci plana atabildiklerini gözlemliyoruz. Sosyal medyadan e-ticaret sitelerine, bilgi forumlarından oyunlara kadar her şey çok faydalı olabildiği gibi kontrolun kaybedilmesiyle zararlı olmaya başlayabilir. İşte, tam da bu noktada devreye internet bağımlılığı giriyor.
Her bağımlılık gibi internet bağımlılığı da çocuklarda birçok soruna yol açabilir. Gözlerde yanma, beden duruşunda bozukluk, boyun kaslarında ağrı ve sertleşme, halsizlik ve ellerde uyuşma gibi fiziksel şikâyetler haricinde; psikososyal alanda kişiler arası ilişkilerde bozulmalara, sosyal izolasyona, aktivitelerde azalmalara ve zaman yönetimi konusunda sıkıntılara da sebep olabilir. Üstelik uyku bozuklukları ve yeme problemleri de eklenince hem fiziksel hem psikolojik sağlığı tehdit edebilir. Tüm bunlara ek olarak; çocuklarda internet bağımlılığının en önemli nedeni online oyunlar olduğunu görebiliyoruz. Bunun başlıca sebebinin; online oyunların, çocuklara istedikleri gibi bir “birey” olma şansı tanımaları olduğunu düşünüyoruz. Aşağıdaki yazımızda; mizaç tiplerine göre internet bağımlılığı sebepleri konusuna bir açıklık getirmeye çalıştık.
DTM1: Kusursuzluğu Arayan Mizaç Tipi
Sorumluluk duygusu gelişmiş, ölçülü ve kontrollü olan DTM1 çocuklar; interneti çağın bir gerekliliği olarak görür ve “gerektiğince” kullanırlar. Aldığı sorumlulukları en iyi şekilde yerine getirmeye motive olan bu çocuklar; sürekli olarak işlerini eksik ve hatalı yapıyorsa, istediği düzeni sağlayamıyorsa çözümü her şeyi sistemli ve düzenli şekilde bulabildiği internette arayabilirler. Her zaman en doğru bilgiye ulaşmak isterler ve yaptığı işleri en mükemmele ulaştırmak için interneti n işlerini kolaylaştırdığını düşünürler, bu onlarda internet bağımlılığına yol açabilir. Günlük yaşamında yaptığı işleri en iyi şekilde yaptığına dair takdir edilmesi ve bu çocuklara sorumluluklar verilmesi internet bağımlılığını azaltabilir.
DTM2: Duyguları Hissetmeyi Arayan Mizaç Tipi
Sempatik, konuşkan, sevgi ve ilgi arayan DTM2 çocuklar; nesneler ile birebir ilişki kurmaktan hoşlanırlar. Sanal ortam yerine günlük yaşamında dokunmak, gerçek ve bire bir nesne ilişkisi kurmak onların daha çok hoşuna gider. Çevresiyle ilişki halinde değilse, yeterince ilgi ve sevgi göremiyorsa, çok fazla yalnız kalıyorsa kendisini internette görünür ve sevilir yapmak isteyebilir. Sevdiği ve istediği nesnelere çabuk erişim sağlaması da internet bağımlısı olmasına yol açabilir. Bireysel olarak onunla ilgilenilmesi, desteklenmesi, sevildiğini hissetmesi internet bağımlılığını azaltabilir.
DTM3: Hayran Olunacak Kendilik İmajı Arayan Mizaç Tipi
Üretken, pratik ve başarıya ulaşana kadar azimle çalışabilen DTM3 çocuklar; başarıya ulaşmak adına, hedeflerine en kısa yoldan internet aracılığı ile ulaşabilirler. Hedefe kilitlenen yapıları sayesinde internet siteleri arasında kaybolmadan, internette kendi amacına yönelik bulunabilirler. İnternet aracılığı ile hedeflerine ulaşması kolaylaşıyorsa, internet sayesinde rekabet içerisinde olduğu kişilerin önüne geçebiliyorsa, internet kullanım süreleri artabilir. Rekabetin olduğu sitelerde ya da oyunlarda başarılı olmak ve oyunu kazanmak adına hırslanabilir. Sanal alemdeki oyun başarısı ve oyunda başarılı olma hırsı onlara haz verebilir ve internet bağımlısı haline dönüştürebilir. Başarılarının takdir edilmesi, hedefe ulaşabilmesi için kaynakların sunulması, başarısını ortaya koyabileceği sorumluluklar verilmesi, günlük yaşamında da oyunlarının yarış ve rekabet içermesi internete olan bağımlılığını azaltabilir.
DTM4: Duyguların Anlamını Arayan Mizaç Tipi
Yaratıcı ve kendine özgü bir kimliğe sahip olan DTM4 çocuklar; bireysellik ve özgünlük arayan yapısı nedeniyle internet ortamını kendini özgürce ifade edebileceği bir yer olarak görürler. İnternet, onlar için dünyanın her yerine ulaşım imkanı sağlayan ve yaratıcılıklarını besleyen bir kaynaktır. İnternet üzerinden kendisini daha bireysel ve özgün buluyorsa, kullandığı internet sayfalarında yaratıcılığını ortaya koyabiliyorsa, sadece internet başındayken kalabalıktan uzak kendisiyle baş başa kalabiliyorsa internete karşı bağımlılık geliştirebilir. Boş geçireceği zamanlarda sanata yönlendirilmesi, kendine özgü bir şekilde kendini ifade etme fırsatı verilmesi, ortaya yaratıcı ürünler koymasının desteklenmesi internete olan bağımlılığının azalmasına yol olacaktır.
DTM5: Bilginin Anlamına Ulaşmayı Arayan Mizaç Tipi
Okuyup araştırmaya, bilginin derinine inmeye ve bilgide uzmanlaşmaya eğilimli olan DTM5 çocuklar; internet ortamını, bilgi edinmek ve bir konu hakkında derinlemesine araştırma yapabilmek için sınırı olmayan, zengin bir kaynak olarak görürler. Diğer insanlarla ilişki kurmak zorunda olmadan aradığı tüm bilgileri tek bir tuşla internetten bulabilirler. Araştırmalarını rahatlıkla yapabiliyor olmaları, istediği bilgilere derinlemesine ulaşmaları uzun süre internetin başında kalmalarına sebep oluşturarak bağımlılığa yol açabilir. Soyutlayıcı düşünce yapılarından kaynaklı bazı fantasy role playing oyunlarının müptelası haline gelebilirler. Analiz ve gözlem yapabileceği fırsatlar vermek, yalnız kalıp düşünmesi için ona zaman tanımak, bilgi edinebileceği kaynakları sunmak, araştırma yapmasına müsaade etmek ve desteklemek, internete karşı bağımlılık geliştirmesini azaltabilir.
DTM6: Entelektüel Dinginlik Arayan Mizaç Tipi
Güven ve emniyet odaklı olan DTM6 çocuklar; ihtiyaçları sebebiyle birçok konuda araştırma yapar ve “bir gün lazım olabilir” düşüncesi ile veri depolarlar. Ancak şüpheci bir yapıya da sahip olan bu çocuklar bu yapıları nedeniyle sanal dünyaya tam anlamıyla da güvenmezler. Kendilerinin yeterli olmadıklarını düşündükleri bir konuda strese girerek daha fazla veri toplama ihtiyacı hissedebilir, internete yönelebilir ve internet bağımlılığı geliştirebilirler. Güven odağı gördüğü kişilerden destek ve onay alması, kendisini güvende hissetmesi, bir konu hakkında yaşadığı belirsizliklerin en aza indirgenmesi internet bağımlılığını azaltabilir.
DTM7: Keşfetmenin Hazzını Arayan Mizaç Tipi
Keyif ve haz arayışı olan, eğlenceyi, macerayı ve yenilikleri keşfetmeyi seven DTM7 çocuklar; internet ortamını keyif ve eğlence diyarı olarak görürler. İnternet onlar için eğlenceli hayal dünyasını, tecrübe etme olanağı sağlayan bir yerdir. Yüzeysel meraklı yapıya sahip olan bu çocuklar için internet ortamı onlara sınırsız merak uyandıracak uyaranlar sunan renkli bir dünyadır. Sıkıldıklarında başka bir nesneye yönelen DTM7 çocuklar için internet ortamı gerçek dünyada bulamadıkları her şeye hızlı ve kolay ulaşım sağlama özelliği nedeniyle internet bağımlılığı geliştirmelerine yol açabilir. Engellenmediklerinde, katı kurallar ve internet yasakları ile sınırlandırılmadıklarında kendilerini daha özgür hissederek eğlence, keşif arayışlarını tatmin edip internette daha az vakit geçirebilirler.
DTM8: Mutlak Güç Arayan Mizaç Tipi
Lider olmayı, çevresindekileri yöneterek yönlendirmeyi, meydan okumayı seven DTM8 çocuklar; interneti çok ayrıntıya dalmadan ihtiyaçları olanı direkt elde etmek için kullanırlar. Yüksek özgüvenleri sarsıntıya uğradığında, kendisinden daha büyük ve daha güçlü kişilerle karşı karşıya geldiğinde kararsız ve kaygılı bir yapıya bürünerek dış dünyayla ilişkilerini en aza indirgeyip araştırma ve güç toplama ihtiyacı hissedebilir ve bu durumda internet bağımlılığı geliştirebilirler. Gücü ellerinde bulundurduklarını hissettiklerinde, liderliklerini tehdit eden bir durum olmadığında, problemlerin üzerine gidip sonuç aldıkları durumlarda ise internette daha az vakit geçirebilirler.
DTM9: Duyumsal – Hareketsel Konfor Arayan Mizaç Tipi
Sakin, uyumlu, fiziksel rahatına düşkün ve rutini seven DTM9 çocuklar; internet ortamını fazla enerji harcamaya ihtiyaç duymadan rahatlıkla vakit geçirebilecekleri bir yer olarak görürler. Göz önünde olmaktan hoşlanmayan, utangaç bir yapıya sahip olan DTM9 çocuklar için internette vakit geçirmek ön plana çıkmadan var olabilecekleri bir ortamdır.
Son Gönderilen Yazılar

Bireysel Farklılıkları Fark Eden Ebev... Nisan 9, 2022

Dokuz Tip Mizaç Modeline Göre İnterne... Nisan 9, 2022
